Dworki wiejskie przywołują na myśl wytworne budowle z charakterystycznymi kolumnami z przodu – przed wejściem do domu. Całość pokrywają reprezentacyjne spadziste dachy. Dookoła znajdują się piękne ogrody albo niewielkie sady owocowe, jest tam mnóstwo zieleni. Życie biegnie nieco wolniej, spokojniej niż w miastach, można tu naprawdę odpocząć, bo przyroda zawsze działa niezwykle kojąco. Taka sielska wizja sprawia, że ma się ochotę wyrwać z zatłoczonego miasta i zamieszkać w tym malowniczym otoczeniu. Współczesne domy w stylu dworkowym budowane na wsiach lub obrzeżach miast, to marzenie niejednego z nas. A jak miałby wyglądać taki dom według Twoich wyobrażeń? Jaki wybrać dach? Za chwilę wspólnie przeniesiemy się w te wiejskie i podmiejskie klimaty, przeanalizujemy jakie trendy panowały kiedyś, jak jest dziś. Wtedy odpowiedź na te pytania będzie dużo łatwiejsza. Intuicja podpowiada, że taki dworek - a raczej jego dach - wymaga dachówki. Może zainteresuje cię dachówka ceramiczna Koramic? A może pójdziesz w stronę dachówki cementowej Braas? Zobaczmy i zacznijmy zatem.
Styl dworkowy – skąd się wywodzi?
Przenieśmy się na chwilę do czasów renesansu, czyli „złotego polskiego okresu”, wtedy właśnie domy w stylu dworków cieszyły się ogromną popularnością, a zamieszkiwała je zamożna szlachta. Takie domy stanowiły nie tylko mieszkania, ale znajdowały się w nich również pomieszczenia gospodarcze. W wieku XIX i XX w stylu dworkowym właśnie powstawało wiele obiektów. Wiejskie rezydencje, miejskie i podmiejskie wille, ale to nie wszystko. W ten sposób budowano także obiekty użyteczności publicznej, czyli na przykład szkoły, szpitale, stacje kolejowe i jeszcze wiele innych tego typu. Taki trend obserwowano do lat 20. XX wieku, a wiele z tych budowli przetrwało nawet do dziś. Motyw ten został w zupełności zaakceptowany i jest wciąż obecny w naszej architekturze. Ma zresztą całkiem szerokie grono zwolenników i nie ma przesłanek ku temu, żeby coś się miało zmienić w tej kwestii. Na czym więc polega jego fenomen? Przede wszystkim takie domy są bardzo reprezentacyjne, okazałe. Jest to też nawiązanie do naszych dawnych tradycji i kultury. Niewątpliwie takie budowle mają również patriotyczny charakter i to wszystko w dużej mierze sprawia, że wciąż chcemy wracać do korzeni i przywoływać w ten sposób wspomnienia i naszą historię z przeszłości.
Domy w stylu dworskim – czyli jakie?
Zarówno kiedyś, jak i dziś taki budynek w stylu dworku charakteryzuje regularna, prostokątna bryła. Każdy taki dom posiada mniejszy lub większy ganek, który wsparty jest na kolumnach. Od frontu znajduje się wejście. Jest ono niezwykle reprezentatywną częścią. Niskie ściany wykończone gzymsem pokrywa dość spory dach bez wysuniętego okapu. Zwykle czterospadowy, choć obecnie można też zauważyć nieco uproszczoną wersję – dachy dwuspadowe. Teraz również modna stała się adaptacja poddasza, dlatego na dachu stosuje się także lukarny. Charakterystyczny dla dworków jest również ryzalit. Jest to wysunięty centralnie fragment elewacji budynku. Taki zabieg pozwala zachować regularną bryłę, ale jednocześnie bardzo ożywia całość. Okna zwykle są niewielkie i posiadają tzw. szprosy, czyli poprzeczne i podłużne linie dzielące szybę na mniejsze fragmenty. Takie szprosy podobnie jak gzymsy ścienne stanowią element dekoracyjny. Musimy pamiętać, że dach nie może być płaski, ściany nie powinny być wysokie, a okna zbytnio przeszklone. Ponadto kolumny ganku muszą być solidne. Powyżej zebraliśmy te najistotniejsze cechy budowlane, według których obecnie powstają projekty architektury dworkowej.
Okazałe dworkowe dachy
Dawniej dworki szlacheckie kryto gontem. Obecnie odkąd mamy na rynku materiałów budowlanych dostępne rozmaite dachówki (betonowe i ceramiczne) to właśnie one wiodą prym. Są charakterystycznym pokryciem dachowym na dworkach zarówno wiejskich, jak i tych na obszarze okołomiejskim. W tego rodzaju budownictwie dachy są szczególnie dobrze widoczne, ponieważ są zwykle wielkopowierzchniowe. Dodatkowo to one właśnie akcentują taki bardzo podniosły, majestatyczny wręcz charakter tego miejsca. Dlatego warto bardzo dokładnie przyjrzeć się kwestii pokrycia dachowego i odpowiednio je dopasować. Zwłaszcza że jest to długotrwała inwestycja, bo dachu nie wymieniamy tak często, jak choćby wystroju wewnątrz. Producenci oferują nam naprawdę bogatą kolekcję, a technologia tworzenia takich dachówek znacząco poszła do przodu. Dzięki temu dach może być bardzo trwały i estetycznie wykończony, a my mamy szereg możliwości i możemy trochę poszaleć w kwestii ostatecznego wyglądu. Jest obecnie naprawdę sporo barw i ich odcieni. Poza kolorystyką kształt jest również istotny. Mamy dachówki typowo dla obiektów nowoczesnych, ale spokojnie odnajdziemy i takie doskonale nawiązujące do dawnych tradycyjnych stylów.
Tradycyjny dach w stylu dworkowym „lubi” specyficzne dachówki
Jeśli decydujemy się na dworek, musimy kierować się pewnymi regułami, które nawiązują do tutejszego stylu. Taki tradycyjny charakter dachu domów o regularnej bryle świetnie podkreślą dachówki, których kształt ma swoją historię i wywodzi się jeszcze z poprzednich epok. Tutaj popularnością cieszy się na przykład karpiówka lub mnich-mniszka. Ta ostatnia dawniej była również stosowana na dachach zabytkowych zamków, czy obiektów sakralnych. Posiadają one charakterystyczne po bokach „zakładki”, czyli specjalnie wyprofilowane zamki, które ułatwiają montaż na połaci dachu. Karpiówka to cementowa lub ceramiczna dachówka o płaskim profilu zakończonym tzw. noskiem, za pomocą którego jest zawieszana na łacie. Takie pokrycie przypomina łuski karpia i stąd właśnie wywodzi się nazwa tego typu dachówki. Jeśli zdecydujemy się na pokrycie z karpiówki właśnie, warto pokusić się o taką, która ma cieniowaną barwę. Taki dach będzie wyglądał spektakularnie na naszym dworku. Mnich-mniszka jest ceramiczna i tłoczona, składa się z dwóch segmentów – dolnego i górnego. Dachówka mniszki (dolna) to gąsior zawieszany na nosku na łacie, którego zadaniem jest odprowadzenie wody opadowej. Natomiast mnich, czyli górna część dachówki to gąsior, którego otwór przymocowuje się do łaty specjalną spinką lub wkrętem. Mnich zachodzi na styki mniszki i w ten sposób przytwierdza je do połaci. Razem tworzą całość dachówki. Model mnich-mniszka jest bardzo klasyczny, został wynaleziony w starożytnej Grecji, a dzięki Rzymianom zyskał potem popularność w całej Europie.
Kolory tradycją malowane
Dachówki barwy ceglastej będą świetnie pasować na połaci niewielkich wiejskich domków stylizowanych właśnie na dworki. Z kolei głęboki, ciemnoczerwony kolor świetnie podkreśli rozłożyste dachy większych budowli w typie dworkowym. Odcienie brązu i kolor kasztanowy będą nawiązywać również do architektury regionalnej – w rejonie Podhala, Sudetów. Jeśli właśnie w tych okolicach chcemy wybudować nasz dworek, to warto postawić na dachy w tej kolorystyce. Pamiętajmy, że wybór koloru dachówki bardzo mocno rzutuje na kolorystykę wszystkich pozostałych elementów architektury naszego domu. Im bardziej nietypowy kolor wybierzemy, tym trudniej będzie nam dopasować całą resztę pod względem barwy.
Mój własny, wymarzony dworek na wsi
Teraz mając już pewne rozeznanie w świecie budowli w stylu dworkowym, śmiało możesz zastanowić się i stworzyć wizję dworku swoich marzeń. Nawet można by pokusić się o stwierdzenie, że teraz na tę sprawę możesz spojrzeć okiem fachowca, ponieważ staraliśmy się zwrócić Twoją uwagę na wszystkie najważniejsze tu niuanse. Znasz aspekty historyczne tego stylu, najważniejsze jego cechy architektoniczne. Poznałeś rodzaje pokrycia połaci dachów na dworkach, a także sztukę dobierania kolorystyki. Wykorzystaj te informacje, dopasuj do własnych potrzeb i dostosuj do swoich warunków. Otrzymasz szybką odpowiedź, która przedtem mogłaby się wydawać nieco skomplikowana. Mamy jednak nadzieję, że udało nam się rozjaśnić sytuację i odpowiednio Cię nakierować. Czas teraz na Twój ruch, a więc do dzieła.